Ο προϊστορικός οικισμός της Μύρινας στην Λήμνο, που απλώνεται σε μια πλατιά ζώνη παράλληλα με την δυτική ακτή, από το κτήμα της Μητρόπολης και τον λόφο του «Μετεωρολογικού Σταθμού» ως τον βραχώδη λόφο της περιοχής του Ανδρωνίου, οφείλει την ανάπτυξή του στην εξαιρετική γεωγραφική θέση, στις προφυλαγμένες από τους ανέμους αγκαλιές που σχηματίζονται ανάμεσα στα ακρωτήρια της δυτικής παραλίας του νησιού, την πλούσια σε αλιεύματα θάλασσα και στην εύφορη ενδοχώρα.
Ο οικισμός της Μύρινας χρονολογικά παρακολουθεί την Πολιόχνη, αλλά σύμφωνα με τα ανασκαφικά δεδομένα φαίνεται να γνώρισε την μεγαλύτερη ακμή της στη λεγόμενη Ερυθρά (2500 – 2300 π.Χ.) και Κίτρινη (2300 – 2000 π.Χ.) περίοδο, ενώ τα λείψανα που σώζονται από τις προηγούμενες περιόδους Μπλε και Πράσινη, όπως και από τις μεταγενέστερες, Καφέ και Ιώδη, είναι πολύ περιορισμένα.
Στα πλαίσια του Γ΄ ΚΠΣ, η Κ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων προχώρησε στην ανάδειξη του πυρήνα του προϊστορικού οικισμού σε οικόπεδα που ήδη είχαν απαλλοτριωθεί σταδιακά από το 1988, τη στιγμή που άρχιζε η τουριστική ανάπτυξη σε περιοχή που ευτυχώς δεν είχε οικοδομηθεί κατά το μεγαλύτερο τμήμα της.
Οι εργασίες ανάδειξης που ξεκίνησαν το 2002 και ολοκληρώθηκαν στο τέλος του 2004, πραγματοποιήθηκαν από το προσωπικό της Εφορείας με αυτεπιστασία.
Δυστυχώς η επέκταση της σύγχρονης πόλης έθιξε κατά το παρελθόν και τον εκτεταμένο χώρο που απλωνόταν ο προϊστορικός οικισμός , αν και μέσα από τις σωστικές ανασκαφές των οικοπέδων κατέστη δυνατόν, τουλάχιστον να εντοπιστούν τα όρια του εκτεταμένου οικισμού. Ευτυχώς, εγκαίρως, μεγάλο τμήμα του πυρήνα της προϊστορικής Μύρινας απαλλοτριώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού για να αποτελέσει σήμερα το κέντρο του επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου.
Κατά τις εργασίες στερέωσης και ανάδειξης του οικισμού της Μύρινας διαλύθηκαν οι λιθοσωροί που είχαν καλύψει τα δάπεδα των σπιτιών και μετά την πλήρη τεκμηρίωση και τις απαραίτητες αναλύσεις προχώρησε η στερέωση των οικοδομικών λειψάνων με απόλυτο σεβασμό στο μνημείο και έγιναν αρμολογήματα. Με μεγάλη προσοχή αντικαταστάθηκε το χώμα και η λάσπη από τους αρμούς με το ειδικό μείγμα που έγινε για τον σκοπό αυτό, από άμμο, ασβέστη, θηραϊκή γη, λευκό τσιμέντο και κοσκινισμένο χώμα από τον ίδιο τον αρχαιολογικό χώρο. Προστέθηκαν δυο ή και περισσότερες σειρές λίθων στην επίστεψη των τοίχων για λόγους στεγανοποίησής τους. Επανατοποθετήθηκαν οι λίθοι που είχαν πέσει, όπου αυτό ήταν εφικτό και στερεώθηκε με λιθοδομή η υποθεμελίωση των τοίχων, όπου αυτό κρίθηκε απαραίτητο. Για λόγους προστασίας τα δάπεδα από χώμα καλύφθηκαν με γαρμπίλι από λατομείο της περιοχής.
Για την καλύτερη ανάγνωση του μνημείου τοποθετήθηκαν επεξηγηματικές πινακίδες στον χώρο και ορίστηκαν διαδρομές με καθορισμένη υποχρεωτική πορεία των επισκεπτών με «πατημένο χώμα» ελαφρά ενισχυμένο με τσιμέντο, με λιθόστρωτο, με γαρμπίλι, μεταλλικούς διαδρόμους και γέφυρα, προκειμένου να είναι προσβάσιμα ενδιαφέροντα τμήματα του οικισμού, όπως οι οικίες Ε και ΣΤ που σώζονται σε μεγάλο ύψος.
Μεταλλικά κιγκλιδώματα προστατεύουν τους επισκέπτες καθ΄όλο το μήκος της διαδρομής και τα κεκλιμένα επίπεδα επιτρέπουν την πρόσβαση σε άτομα με ειδικές ανάγκες. Μεταλλικοί πάγκοι προσφέρουν στον επισκέπτη ξεκούραση και τα ξύλινα στέγαστρα με τα μεταλλικά κάθετα στοιχεία, δροσιά και προστασία από τον ήλιο.
Τα 1500 φυτά και δέντρα που φυτεύτηκαν στον χώρο, όπου αυτό ήταν εφικτό, τον έχουν μεταβάλει σε αρχαιολογικό πάρκο που βρίσκεται στο κέντρο της σημερινής πόλης που θα προσφέρει παιδεία και αναψυχή στους κατοίκους και τους ξένους επισκέπτες. Ο αρχαιολογικός χώρος είναι ένα ανοιχτό μουσείο που διηγείται στον επισκέπτη μέσα από τα κατά χώραν ευρήματα, την ιστορία του πολιτισμού της περιοχής με την βοήθεια εποπτικού υλικού και τα σύγχρονα μέσα τεχνολογίας.
Επίσης, οργανώθηκε στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου μικρή έκθεση με το πρόπλασμα της Μύρινας της πρώιμης εποχής του Χαλκού και τα ορατά και επισκέψιμα οικοδομικά κατάλοιπα. Η έκθεση εμπλουτίζεται με φωτογραφίες των ευρημάτων και ένα 3D με την τρισδιάστατη απεικόνιση του οικισμού και των πλέον αντιπροσωπευτικών κτισμάτων που προβάλλεται σε μια οθόνη στον ίδιο τον εκθεσιακό χώρο.
Την πληροφόρηση συμπληρώνουν ένας οδηγός στα ελληνικά και αγγλικά, ένα λεύκωμα και ένα CD. Ο φωτισμός των αρχιτεκτονικών καταλοίπων προσδίδει μυστήριο τα βράδια, ζεσταίνει τις καρδιές των περαστικών και των κατοίκων και προκαλεί το ενδιαφέρον των ξένων επισκεπτών, παρακινώντας τους να τον επισκεφτούν στο άμεσο μέλλον.
Πληροφορίες
