Ρωμαϊκή ιχθυοδεξαμενή στη Μυτιλήνη

Κτιστή ορθογώνια κατασκευή, εξωτερικών διαστάσεων 6,60 Χ 5,50 μ. και σωζόμενου ύψους 2,18 μ.,  η οποία χρονολογείται στους ρωμαϊκούς χρόνους. Αποκαλύφθηκε τα έτη 1997-1998, στο πλαίσιο του έργου του Βιολογικού Καθαρισμού της πόλης της Μυτιλήνης, στην περιοχή του «Μακρύ Γιαλού», όπου κατά την αρχαιότητα βρισκόταν η θαλάσσια ακτογραμμή.

Πρόκειται για ένα μοναδικής σημασίας εύρημα για την αρχαία πόλη της Μυτιλήνης, το οποίο ερμηνεύεται ως ιχθυοδεξαμενή, λόγω της ύπαρξης κτιστού αγωγού τροφοδοσίας και ανανέωσης του θαλασσινού νερού και της εύρεσης, στις εσωτερικές πλευρές των τοιχωμάτων της, μερικών ορθογώνιων υποδοχών για κάθετα χάλκινα ή δικτυωτά κιγκλιδώματα, με τα οποία θεωρείται ότι η δεξαμενή χωριζόταν σε μικρότερους χώρους, ανάλογα με το είδος των ψαριών που εκτρέφονταν, με σκοπό τη διευκόλυνση της αλίευσης και την εξυπηρέτηση πρακτικών ζητημάτων, όπως ο καθαρισμός.

Οι τοίχοι της κατασκευής είναι υδατοστεγείς, πάχους 0,65 μ., δομημένοι κατά το ψευδοϊσόδομο σύστημα δόμησης, με ορθογώνιους λιθόπλινθους ηφαιστειακού πετρώματος. Στις εσωτερικές παρειές του αγωγού υπάρχουν, κατά τακτά διαστήματα, αύλακες με εγκοπές, στις οποίες εφάρμοζαν κάθετα μεταλλικά ή ξύλινα φράγματα, ρυθμίζοντας τη ροή και την ανανέωση των υδάτων.

Σε μεταγενέστερη περίοδο και μετά την εγκατάλειψη της αρχικής της χρήσης, η δεξαμενή γέμισε με χώμα, άμμο και κυρίως χρηστική κεραμική, η οποία απορρίφθηκε εντός της. Ο χώρος τότε «σφραγίστηκε» από έναν εγκάρσιο τοίχο και το κτίσμα μετασκευάστηκε σε πρόπυλο, σχήματος Η.

Μετά την ολοκλήρωση της ανασκαφικής έρευνας, το μνημείο αποσυναρμολογήθηκε από την αρχική του θέση και ανασυντέθηκε σε χώρο που παραχωρήθηκε εντός του δημοτικού πάρκου της «Εθνικής Αντιστάσεως», προκειμένου να είναι ορατό και επισκέψιμο.